پردازش ابری (Cloud Computing) چیست؟

امروزه با توجه به پیشرفت فناوری و نیاز به انجام کارهای پردازشی در هر مکان و زمانی، نیاز به خدماتی است که افراد بدون نیاز به تهیه سخت افزار و نرم افزار گران قیمت بتوانند کارهای خود را به سادگی انجام دهند. به همین منظور فناوری به نام پردازش ابری به وجود آمد.

مؤسسه ملی استاندارد و فناوری آمریکا (NIST) پردازش ابری را اینگونه تعریف می‌کند: «پردازش ابری مدلی است برای داشتن دسترسی فراگیر، آسان و بنا به ‌سفارشِ شبکه به مجموعه‌ای از منابع رایانشی پیکربندی‌پذیر (مثل: شبکه‌ها، سرورها، فضای ذخیره‌سازی، برنامه‌های کاربردی و سرویس‌ها) که بتوانند با کمترین کار و زحمت یا نیاز به دخالت فراهم‌کننده سرویس ، به سرعت فراهم شده یا آزاد (رها) گردند».

معمولا استفاده کنندگان پردازش ابری صاحبان فیزیکی Cloud نیستند، بلکه منابع مورد نیاز خود را از تأمین کنندگان Cloud تهیه می کنند و فقط بهای منابع را می پردازند. پردازش ابری امکان مصرف سرویس ها را به گونه‌ای مشابه با صنایع همگانی (مانند برق) فراهم می‌سازند (در مصرف برق ما تنها هزینه برق مصرفی خود را می پردازیم).

 

شروعی سخت با پایانی شیرین

بعد از چندین سال تردید و بی اعتمادی فراوان کارشناسان، در نهایت پردازش ابری (Cloud Computing) به عنوان روند نهایی و غیرقابل توقف برای استفاده از برنامه‌های نرم افزاری تثبیت شد. در حال حاضر موانع اصلی پذیرش همگانی آن به سرعت در حال برطرف شدن است.

موانع سنتی پذیرش پردازش ابری (Cloud Computing) به موارد زیر مرتبط می‌شوند:

• الزامات فنی
• قابلیت اطمینان عملیاتی
• حفاظت از حریم خصوصی داده ها
• عدم کنترل کاربر برروی ویژگی های Cloud
• مسئولیت ارائه دهنده
• حقوق مالکیت معنوی

برای دستیابی به پذیرش درست پردازش ابری (Cloud Computing) در کوتاه مدت، ضرورت های زیر باید رعایت شوند:

• قابلیت اطمینان: این application نباید شکست بخورد و یا اینکه خاموش شود و یا در اطلاعات اختلالی ایجاد شود و یا اینکه از بین برود. تأمین کنندگان پردازش ابری باید قابلیت اطمینان سخت افزار و نرم افزار را گارانتی کنند و سیستمی کاملا امن از نظر معماری افزونگی و تحمل خطا ارائه دهند.
• حریم خصوصی: اطلاعات باید به صورت پنهان نگهداری شود و هیچ کس بدون شناسایی شدن نباید به آن ها دسترسی داشته باشد. Cloud به معنی مکانی است که تعداد زیادی از مشتریان امکاناتی نظیر سخت افزار و نرم افزار را، به منظور کاهش هزینه به ازای هراستفاده، به اشتراک می‌گذارند. بنابراین حریم خصوصی برای هر مشتری باید با یک پایگاه داده خصوصی و منفرد فراهم شود.
• شرایط قانونی: تمام مسائل مربوط به مسئولیت ارائه دهنده Cloud، حقوق فسخ و حقوق مالکیت معنوی باید به وضوح در شرایط قرارداد مشخص شود.

امروزه به نظر می رسد که تمامی مشکلات بالا عملا ریشه کن شده باشند، بنابراین انتظار می رود که پردازش ابری در سال های آینده در اکثریت قریب به اتفاق فعالیت ها و در بسیاری از زمینه ها گسترش و نفوذ خواهد کرد.

 

کاربران چه ابزارهایی نیاز دارند؟

تنها دستگاهی که کاربر باید برای سرویس گرفتن از طریق پردازش ابری داشته باشد یک ترمینال مانند یک workstation (ایستگاه کاری)، یک کامپیوتر شخصی، یک تبلت و یا یک گوشی هوشمند همراه با اتصال به اینترنت می‌باشد. همین و بس!

 

سرویس سه سطحی در پردازش ابری

پردازش ابری شامل سه سطح خدمات زیر می باشد که همه آن ها به وسیله تأمین کننده های Cloud ارائه می‌شود.

 

IaaS

سطح نخست IaaS و یا زیرساخت به عنوان سرویس نامیده می شود.

در این سطح ارائه دهنده Cloud استفاده از سخت افزارها و سیستم‌های نرم افزاری که هر کاربر ممکن است نیاز مرتبط با پردازش و ظرفیت ذخیره سازی داشته باشند را تسهیل می کنند.

این قسمت شامل خنک کننده هوا و مکانی بدون خطر برای محل قرار گیری کل سیستم، به علاوه تضمین عملکرد بالا، اتصال به اینترنت با پهنای باند بالا و تعمیر و نگهداری مورد نیاز می شود.

این سطح خدمات به مشتریان اجازه می‌دهد که برنامه های کاربردی و سیستم‌های عاملشان را در مرکز داده ارائه دهندگان Cloud بگذارند اما تأمین و نگهداری برنامه های کاربردی را تأمین نمی‌کند.

 

PaaS

سطح دوم PaaS و یا بستر نرم افزاری (Platform) به عنوان سرویس نامیده می‌شود.

تأمین کننده Cloud، توسعه پلتفرم نرم افزاری را تسهیل می کنند. بنابراین برنامه نویسان ممکن است برنامه‌هایی را بسازند که از زبان‌های برنامه نویسی و محیط های توسعه نرم افزاری متناسب استفاده کنند.

این سطح عملکرد و نگهداری از عناصر پلتفرم را تضمین می‌کند اما عملکرد و نگهداری از برنامه‌های توسعه یافته را تضمین نمی‌کند.

 

SaaS

سطح سوم SaaS و یا نرم افزار به عنوان سرویس نامیده می‌شود.

این سطح نرم افزارهای کاربردی آماده برای استفاده، تضمین عملکرد و نگهداری از برنامه‌های کاربردی ارائه شده از جمله به روزرسانی‌ها را در برمی‌گیرد.

کاربر ساده یک نرم افزار کاربردی برای دسترسی به نرم افزار به SaaS و به ساختار سخت افزاری به IaaS که نرم افزار در آن قرار دارد نیاز دارد اما به سطح PaaS نیاز ندارد.

سطح PaaS برای کاربرانی متناسب می‌باشد که قصد توسعه نرم‌افزارهای کاربردی با استفاده از پلتفرم توسعه پیشنهاد شده به وسیله تأمین کننده Cloud را دارند.